گفته‌ها و نگفته‌های هاشمی درباره سوریه

اخیرا آیت الله هاشمی رفسنجانی رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام در سفری به استان مازندران، در جمع مردم شیرگاه سوادکوه سخنرانی كرده و از مشكلات داخلی و خارجی مربوط به ایران سخن گفته بود كه این سخنان و واكنش های بعد از آن تبدیل به یكی از اصلی ترین اخبار این روزهای رسانه های داخلی و حتی بعضا خارجی شد.

به گفته برخی سایتهای خبری، هاشمی رفسنجانی در بخشی از سخنرانی خود درباره مسایل سوریه گفته بود: «مردم سوریه در این دو سال آسیب های فراوانی دیده اند، زندان ها مالامال از مردم است و دیگر جا ندارد بطوریكه حتی برخی ورزشگاه ها را تبدیل به زندان کرده اند. بیش از 100 هزار نفر کشته و میلیون ها نفر آواره، وضعیت اسفبار سوریه را بیش از پیش نمایان می‌کند.»

بنا بر اعلام این سایت ها، هاشمی رفسنجانی با متهم کردن حكومت سوریه به استفاده از سلاح شیمیایی گفته بود: «مردم از طرف حکومت خودشان مورد حمله شیمیایی واقع شده اند و حالا هم از طرف دیگر باید منتظر حمله خارجی ها باشند.»

این اظهارات خیلی زود در رسانه های داخلی و خارجی بویژه برخی رسانه های عرب زبان پخش شد و همانطور كه انتظار می رفت، جنجال آفرید.

واكنش ها به این اظهارات متفاوت بود. در یكی از رسمی ترین واكنش ها، مرضیه افخم سخنگوی وزارت امور خارجه گفت كه صحبتهای آقای هاشمی بدین شكلی كه منتشر شده نبوده است: «اظهارات رییس‌ مجمع تشخیص مصلحت نظام تحریف شده و از سوی دفتر ایشان نیز تکذیب شده است.»

برخی واكنش ها شدید بود و كسانی هم فرصت را مغتنم دانستند تا با لحنی كوبنده درباره وی سخن بگویند و حتی بعضا حرف كهولت سن و دادن اطلاعات غلط به وی را باز هم مطرح كنند.

عده ای دیگر هم كمی دلسوزانه تر سخن گفتند و از رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام خواستند تا اظهارات خود را تكذیب كند و بدین ترتیب به جنجال ها خاتمه دهد.

كمی بعد فایل صوتی و حتی فیلم مربوط به سخنرانی هاشمی رفسنجانی منتشر شد اما دفتر هاشمی رفسنجانی مدعی شد كه فایل دستكاری شده و در نتیجه صحبتهای آیت الله نیز تحریف شده است.

علی مطهری در واكنش به اظهارات منتشر شده به نقل از هاشمی، اصل ماجرا را تائید كرد اما توضیح داد كه این صحبتها به معنای حمایت از حمله آمریكا به سوریه نیست.

نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی در این رابطه گفت: روابط عمومی مجمع این سخنان را تکذیب کرده اما فیلم این سخنرانی موجود است، آقای هاشمی حرفش را زده و نظرش این است و شاید به نظرش مصلحت کشور در این موضع گیری است.

وی ادامه داد: برخی سعی دارند القا کنند که اظهارات اخیر هاشمی به نوعی همکاری با آمریکاست، اما محکوم کردن بمباران شیمیایی مردم توسط ارتش سوریه به معنای صدور مجوز به آمریکا برای حمله به سوریه نیست. شاید ایشان اطلاع، اخبار و اسنادی دارد که نمایانگر حمله شیمیایی دولت سوریه به مردم است و می خواهند انقلاب اسلامی ایران بیشتر از این در این قضیه مایه نگذارد، اما اظهارات ایشان به معنای حمایت از حمله آمریکا به سوریه نیست و ما همچنان از دولت سوریه حمایت می‌کنیم.

غلامعلی حداد عادل هم در واكنشی متفاوت، در حاشیه مراسمی در پاسخ به پرسش یكی از خبرنگاران درباره اظهارات منتسب به هاشمی رفسنجانی در مورد سوریه گفت: به هر حال وقتی ایشان می‌گویند صحبت‌ها جعل شده است ما چه اصراری داریم و چرا باید اصرار کنیم که تکذیب شود؟

در یكی - دو سخنرانی بعدی هاشمی، وی مواضع خود درباره سوریه را تشریح كرد؛ مواضعی كه این بار قرابت بیشتری با قرائت رسمی كشور از حوادث سوریه داشت، هرچند كه همچنان انتقاد از عملكرد دولت سوریه در بیان وی هویدا بود.

در مطلبی كه چند روز قبل در وبسایت هاشمی رفسنجانی منتشر شد، آمده بود كه چهارم دی ماه سال گذشته، هاشمی در دیدار با دکتر ابراهیم بحرالعلوم وزیر نفت سابق و فرستاده ویژه دولت عراق ضمن ابراز نگرانی از اوضاع کشور سوریه هشدار داده بود كه "هرگونه کشتار مردم قطعا وضع آینده آن کشور را سخت تر خواهد کرد".

در این مطلب عنوان شده بود: مساله سوریه هم یکی از نگرانی‌هایی است که من خودم شخصاً دارم و اینكه آینده سوریه بر عراق چه تاثیری خواهد داشت. تا این حکومت‌های علوی در آنجا بود زمینه مساعدتر بود. ظاهراً هم شانس بقای بسیار کمی هست. من نمی‌دانم شما اوضاع را چگونه می‌بینید. بالاخره بعد از کشته‌شدن این همه آدم، آواره‌ها و تخریب‌ها اوضاع هم سخت شده است. همین امروز خبر بسیار تلخی در دنیا منتشر شد که در یکی از شهرک‌های اطراف حماء به صف نانوایی حمله کردند و حدود 90 نفر از افرادی که آمده بودند نان بخرند چه زن و چه کودک کشته شده‌اند. این چیزها کار را مشکل می‌کند هم در دنیا و هم در داخل سوریه. به هر حال سوری ها هم انسان‌های سختی هستند و به‌سادگی نمی‌گذرند. به خصوص این که الان گروه‌های مسلح زیادی در سوریه هستند که تحت هیچ فرمانی نیستند. انسان نگران می‌شود که اگر مساله سوریه تمام شود اینها به سمت عراق بیایند. اینها شیعه نیستند. سلفی‌ها هستند و غیرسلفی‌هایشان هم انسان‌های تند و تیزی هستند که مسائل نظامی را بر سیاسی مقدم می‌دانند. سلاح‌های سوریه اگر دست این‌گونه آدم‌ها بیفتد خطرناک است چون هم سلاح شیمیایی دارند و هم سلاح‌های دیگر. سوءاستفاده اسرائیل مساله دیگری است که به همه ما برمی‌گردد.

بالاخره هم بعد از گذشت چند روز از آن ماجرا، هاشمی رفسنجانی از همنوایی برخی رسانه‌های داخلی با اهداف دشمن که به گفته او حاضرند برای حفظ مصالح و منافع جناحی و سیاسی، به خاطر یک دستمال، قیصریه را به آتش بکشند، به انتقاد كرد و گفت: اخیراً نقلی از بنده در مورد سوریه، بهانه سوءاستفاده و تخریب‌های جدید توسط اینگونه رسانه‌ها را فراهم کرد که به هیچ‌وجه صحیح نیست.

رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام افزود: کاربرد سلاح‌های کشتار جمعی از جمله شیمیایی، توسط هر فرد یا گروه یا حکومتی در همه مکاتب و مذاهب، بویژه دین مبین اسلام، مذموم و محکوم است و این دولت‌های غربی بودند که در جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، امکانات و مجوز بکارگیری اینگونه سلاح‌ها را به عراق دادند.

آنچه مسلم است این است كه مواضع هاشمی رفسنجانی با آنچه تاكنون از تریبون‌های رسمی كشور ما مطرح شده تاحدودی متفاوت است و حتی در ادبیات تكذیب وی بویژه آنجا كه گفته استفاده از سلاح شیمیایی از طرف هر فرد، گروه یا حكومتی باشد محكوم است، این تفاوت نمایان است اما شاید به گفته مطهری، وی می‌خواهد ایران بیش از این در قضیه سوریه مایه نگذارد ولی در عین حال اظهاراتش به معنای حمایت از حمله آمریکا به سوریه نیست.